Linguistic criticism in the Arabic language and literature

Original Article

بررسی نشانه شناسی شخصیّت نوح (ع) در قرآن کریم براساس نظریه فیلیپ هامون

کاوه رحیمی; علي پیراني شال

Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 05 May 2025

Abstract

بی‌شک نشانه شناسی ادبی، به عنوان شاخه‌ای از نشانه شناختی، نقش غیر قابل انکاری در حوزه زبان شناختی دارد، ... Read More بی‌شک نشانه شناسی ادبی، به عنوان شاخه‌ای از نشانه شناختی، نقش غیر قابل انکاری در حوزه زبان شناختی دارد، و با بکار گیری آن می‌توان به شناخت عمیق‌تر و دقیق‌تری از دلالت‌هاى شخصیّت نائل شد. نشانه‌شناسی، دارای جایگاه ویژه‌ای در عرصه اندیشه معاصر است. داستان‌های قرآن کریم به عنوان برجسته‌ترین متن ادبی و بلاغی در تصویر گفتار و رفتار شخصیَّت‌ها از چنان لطافت و ظرافتی برخوردار است گویی که شخصیَّت بر روی پرده نمایشی به مخاطب ارائه می‌گردد، و در برگیرنده طیف گسترده‌ای از نشانه‌های زبانی است، از جمله این نشانه‌ها، شخصیّت‌های بسیاری است که در این کتاب مقدّس آسمانی مستقیماً ذکر شده و بر نشانه‌های مهمّ زبانی دلالت دارد. پر واضح است که نوح (ع) به عنوان یکی از برجسته‌ترین شخصیّت‌های قرآنی نامش 43 بار در 28 سوره قرآن ذکر شده است. از این رو مطالعه نشانه شناختی این شخصیّت، منجر به آشکار کردن چیستی، مفاهیم و دلالت‌های شخصیّت نوح (ع) می‌گردد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی و براساس نظریه نشانه شناسی شخصیّت فیلیب هامون، نشانه شناس فرانسوی، شخصیّت نوح (ع) در قرآن کریم را با رویکرد نشانه شناسی و از جهت دال (نام، جایگاه نحوی، ضمائر و بعد بلاغی)، و مدلول (صفات، کنش گفتاری و رفتاری)، مورد بررسی قرار داده است. نتایج پژوهش حکایت از این دارد: اسم، القاب و اوصاف شخصیّت نوح (ع) با کار کرد داستانی وی هم سو و هماهنگ است، و کلمه نوح (ع) عَلَم عجمی و در زبان سُریانی به معنی ساکن است. دعوت گری، جهاد، صبر و فداکاری همراه با به کار گیری شیوه‌های گوناگون دعوت از برجسته‌ترین صفات نوح (ع) است. فعل ماضی نسبت به مضارع و امر در روند داستان حضور پررنگ‌تری دارد. پربسامدترین کنش‌های گفتاریش فعل «قال» و مشتقاتش است. بعد بلاغی نام نوح (ع) یادآور ایمان ودعوت به خدا برای مخاطب است.

View Article

Original Article

نقاب در شعر صالح هواری

منال فلاح

Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 13 May 2025

Abstract

نقاب یک وسیله ی هنری مهم است که شاعر به آن متوسل می شود دور از بیان مستقیم احساسات خود را بیان کند، این ... Read More

View Article

Original Article

الهوامل والشوامل در پرتو نظریه کنش‌های گفتاری

سمر الديوب

Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 18 May 2025

Abstract

این پژوهش به دنبال اثبات این فرضیه است که گفت‌وگوهایی که توسط التوحیدی در کتابش *الهوامل والشوامل* ارائه ... Read More این پژوهش به دنبال اثبات این فرضیه است که گفت‌وگوهایی که توسط التوحیدی در کتابش *الهوامل والشوامل* ارائه شده، در دسته ادبیات تخیلی قرار می‌گیرد که تحت کنترل عقل است و با تخیل بی‌حد و مرز همزمان است و با آن در گفت‌وگو است. التوحیدی گفت‌وگوها و مباحثه‌های فرضی را با هدف مشخصی ساخت، بر اساس این ایده که ادبیات تصویری از واقعیت بر اساس دوگانگی دید و بصیرت ارائه می‌دهد. برای دستیابی به این هدف، پژوهش از طرح زیر پیروی می‌کند:- نظریه کنش‌های گفتاری: بحثی در اصطلاح‌شناسی - ابوحیان التوحیدی و ادبیات گفت‌وگویی - پرسش نگران و پاسخ ثابت: گفت‌وگوهایش با ابن مسکویه به عنوان یک نمونه. ما به این نتیجه رسیدیم که پرسش فلسفی پرسشی متحیرکننده است که پاسخ‌های قطعی را نمی‌پذیرد. ما بین پرسشی که گفت‌وگو را به سوی دیگری هدایت می‌کند و پرسشگری که به معنای گفت‌وگو با خود است، تمایز قائل می‌شویم. هر دو بر پایه‌ای فلسفی استوارند، زیرا این پرسش‌ها فراتر از سطح طلب دانش هستند. تمرکز بر پرسش مهم‌تر از پاسخی است که ممکن است ضعیف یا قوی، متغیر یا ثابت باشد. پرسش فلسفی، از نظر التوحیدی، ارزش خود را حفظ می‌کند زیرا او به تحقیق با پرسش فلسفی دعوت کرده است. گزاره‌های خبری یا گزارشی کنش‌هایی هستند که گوینده را مسئول تحقق یک واقعیت خاص وصداقت ادعایی می‌کنند که درباره‌اش صحبت می‌کند، که ممکن است صادق یا کاذب باشد. این نمایشی از یک وضعیت است همانطور که گوینده آن را می‌بیند.ما گفت‌وگوی ابوحیان التوحیدی با استادش ابن مسکویه را در چارچوب نظریه کنش‌های گفتاری کاربردی بررسی می‌کنیم که معتقد است می‌توانیم با کنش‌های اجرایی، یک متن کلاسیک را بخوانیم وپدیده‌های گفتاری ارتباطی را تفسیر کنیم. این به ویژه به دلیل آن است که متون ابوحیان التوحیدی به طور اساسی بر پایه گفت‌وگو ومباحثه استوار است.

View Article

Linguistic criticism in the Arabic language and literature

Articles in Press

Current Issue

بررسی نشانه شناسی شخصیّت نوح (ع) در قرآن کریم براساس نظریه فیلیپ هامون

Abstract

نقاب در شعر صالح هواری

Abstract

الهوامل والشوامل در پرتو نظریه کنش‌های گفتاری

Abstract

Keywords Cloud